Lễ hội đền Cờn: Lịch trình, Hoạt động & Kinh nghiệm du lịch

Lễ hội Đền Cờn là một trong những lễ hội truyền thống tiêu biểu của vùng ven biển Nghệ An, diễn ra hằng năm tại thị xã Hoàng Mai. Gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu và truyền thuyết bốn vị Thánh hiển linh, lễ hội không chỉ mang đậm giá trị tâm linh mà còn phản ánh đời sống văn hóa đặc sắc của ngư dân miền biển.

Bài viết dưới đây, Toplist Nghệ An xin chia sẻ cẩm nang giới thiệu về lễ hội đền cờn, khám phá chi tiết lễ hội giúp bạn lên kế hoạch trải nghiệm du lịch đầu xuân ý nghĩa, thú vị nhất.

Lễ hội đền Cờn diễn ra khi nào, ở đâu?

Lễ hội đền Cờn vào ngày nào?

Lễ hội Đền Cờn sẽ chính thức được tổ chức trong 3 ngày từ ngày 19 đến 21 tháng Giêng hằng năm

Lễ hội đền cờn ở đâu?

Đền Cờn tọa lạc tại làng Phương Cần, phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An. Quần thể di tích bao gồm Đền Trong và Đền Ngoài, cách nhau khoảng 1km.

Lễ hội đền Cờn có gì đặc sắc & hấp dẫn?

Lễ hội đền cờn ở nghệ an là một trong những lễ hội cổ xưa và quy mô nhất, sức hấp dẫn và đặc sắc của lễ hội đến từ sự hòa quyện giữa các nghi lễ tâm linh, trang trọng với các hoạt động dân gian, cộng đồng vô cùng sôi nổi.

Dưới đây là những điểm đặc sắc và hấp dẫn nhất của Phần Lễ và Phần Hội:

Phần Lễ: Trang nghiêm, linh thiêng và độc đáo

Điểm đặc sắc và hấp dẫn nhất của phần lễ chính là các nghi thức mang đậm màu sắc của văn hóa tín ngưỡng vùng biển, mà đỉnh cao là Lễ rước kiệu trên biển.

1. Lễ rước kiệu trên biển

Đây chính là "linh hồn" và là nét đặc sắc không nơi nào có được của Lễ hội Đền Cờn.

• Hấp dẫn ở quy mô: Hàng chục chiếc thuyền rồng được trang hoàng cờ, hoa lộng lẫy cùng nhau hộ tống kiệu của Tứ vị Thánh Nương từ Đền Trong ra biển. Cảnh tượng uy nghi, hùng tráng khi đoàn thuyền rồng diễu hành trên sóng nước thu hút mọi ánh nhìn.
• Hấp dẫn ở ý nghĩa: Nghi lễ tái hiện lại hành trình của các vị thần trên biển, mang ý nghĩa cầu mong một năm trời yên biển lặng, ngư dân ra khơi thuận buồm xuôi gió, đánh bắt bội thu. Đây là một nghi lễ tâm linh vô cùng thiêng liêng đối với người dân vùng biển.
• Tục "chạy ói" (tung kiệu): Trong quá trình rước kiệu, có nghi thức tung kiệu bay lên không trung. Hình ảnh chiếc kiệu được tung bay trên vai các chàng trai miền biển khỏe mạnh thể hiện sức sống mãnh liệt và ước vọng chinh phục thiên nhiên, cầu mong bình an.

2. Các nghi lễ truyền thống trang trọng 

Bên cạnh lễ rước kiệu, các nghi lễ khác như Lễ Khai quang, Lễ Yết cáo, Lễ Đại tế được tiến hành bài bản, trang nghiêm, mang lại cho du khách một không gian tâm linh thành kính, cổ xưa và đậm đà bản sắc.

Phần hội: Sôi động, rộn ràng, đậm đà bản sắc

Phần hội là nơi thể hiện rõ nhất sức sống, sự lạc quan và tinh thần thượng võ của người dân miền biển Hoàng Mai.

1. Đua thuyền rồng trên sông Mai: Đây là hoạt động được mong chờ nhất, thể hiện sức mạnh, sự khéo léo và tinh thần đoàn kết của các trai tráng trong làng. Không khí reo hò, cổ vũ náo nhiệt cả một khúc sông.

2. Các trò chơi dân gian 

• Đấu vật: Sới vật luôn là nơi thu hút đông đảo người xem nhất, nơi các đô vật thể hiện sức mạnh và kỹ thuật trong tiếng trống hội giục giã.
• Kéo co, đẩy gậy: Những trò chơi đề cao sức mạnh tập thể và cá nhân, diễn ra vô cùng sôi nổi.

3. Các hoạt động văn hoá giải trí

• Cờ người (cờ thẻ): Một trò chơi trí tuệ độc đáo, thu hút nhiều kỳ thủ và người xem.
• Hát tuồng, diễn xướng dân gian, hát chầu văn: Các sân khấu nghệ thuật truyền thống mang đến không gian văn hóa đặc sắc, giúp du khách hiểu thêm về đời sống tinh thần của người dân địa phương.
• Hội thi chim chào mào hót, triển lãm sinh vật cảnh: Những hoạt động tao nhã, thu hút những người có cùng đam mê.

Tóm lại, sự đặc sắc của Lễ hội Đền Cờn đến từ nghi lễ rước kiệu trên biển độc nhất vô nhị trong phần lễ và sự sôi động, đa dạng của các hoạt động văn hóa, thể thao dân gian trong phần hội. Tất cả hòa quyện tạo nên một lễ hội vừa linh thiêng, vừa gần gũi, hấp dẫn mọi du khách khi đến với mảnh đất Hoàng Mai.

Kinh nghiệm du lịch lễ hội đền cờn nghệ an từ A - Z  

Để có một chuyến đi thuận lợi và đáng nhớ đến với lễ hội lớn nhất xứ Nghệ, hãy bỏ túi ngay những kinh nghiệm thực tế và hữu ích dưới đây.

Hướng dẫn di chuyển chi tiết

Đền Cờn tọa lạc tại phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, cách trung tâm TP. Vinh khoảng 75km. Việc di chuyển khá thuận lợi.

1. Di chuyển bằng phương tiện cá nhân (Ô tô, Xe máy):

• Lộ trình: Từ trung tâm TP. Vinh, bạn đi thẳng theo Quốc lộ 1A về hướng Bắc (hướng đi Hà Nội). Sau khoảng 65km, bạn sẽ đến ngã tư giao với cầu vượt của thị xã Hoàng Mai. Tại đây, bạn rẽ phải vào đường Trung tâm, tiếp tục đi thẳng khoảng 10km nữa, theo các biển chỉ dẫn là sẽ đến khu vực Đền Cờn.
• Thời gian di chuyển: Khoảng 1.5 - 2 giờ.
• Lưu ý: Vào những ngày chính lễ, lượng người và xe rất đông, bạn nên đi sớm để tránh ùn tắc và tìm được chỗ gửi xe thuận lợi.

2. Di chuyển bằng xe khách/xe buýt:

• Từ Vinh: Bạn có thể bắt các tuyến xe buýt số 04 (Tuyến Vinh - Hoàng Mai). Xe sẽ dừng tại trung tâm thị xã Hoàng Mai. Từ đây, bạn có thể bắt taxi hoặc xe ôm để vào khu vực đền (khoảng 10km).
• Từ Hà Nội/Các tỉnh phía Bắc: Bạn có thể đi các xe khách chạy tuyến Hà Nội - Vinh và xin xuống tại ngã tư Hoàng Mai. Một số nhà xe uy tín:
  • Nhà xe Văn Minh: 1900 6467
  • Nhà xe Sao Nghệ Limousine: 1900 9275

Lưu trú ở đâu?

Thị xã Hoàng Mai có nhiều lựa chọn lưu trú từ khách sạn tiện nghi đến các nhà nghỉ bình dân. Bạn nên đặt phòng trước 1-2 tuần, đặc biệt nếu đi vào ngày cuối tuần để có giá tốt và phòng ưng ý.

1. Khách sạn tiện nghi:

Mường Thanh Luxury Hoàng Mai Hotel:

• Địa chỉ: Khối 2, Phường Quỳnh Thiện, Thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
• Số điện thoại: 0238 3695 888
• Mô tả: Khách sạn 5 sao, hiện đại và cao cấp nhất khu vực, phù hợp cho du khách muốn trải nghiệm dịch vụ nghỉ dưỡng đầy đủ.

Khách sạn Đại Dương:

• Địa chỉ: Phường Quỳnh Dị, Thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
• Số điện thoại: 0915 053 586
• Mô tả: Vị trí thuận lợi, phòng ốc sạch sẽ, dịch vụ tốt.

2. Nhà nghỉ bình dân, sạch sẽ:

Nhà nghỉ Tùng Bách:

• Địa chỉ: Khối 15, Phường Quỳnh Thiện, Thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
• Số điện thoại: 0984 656 788
• Mô tả: Giá cả hợp lý, sạch sẽ, phù hợp cho các nhóm bạn hoặc gia đình muốn tiết kiệm chi phí.

Nhà nghỉ khu vực Quỳnh Phương: Gần khu vực Đền Cờn có nhiều nhà nghỉ của người dân địa phương mở ra để phục vụ du khách, tiện lợi cho việc tham gia lễ hội vào sáng sớm. Bạn có thể đến và hỏi trực tiếp.

Ăn gì? Thưởng thức đặc sản Hoàng Mai

Đến với vùng biển Hoàng Mai, bạn không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức hải sản tươi ngon và các món ăn đặc sản đậm đà hương vị xứ Nghệ.

1. Món ăn không thể bỏ lỡ:

• Hải sản tươi sống: Ghẹ hấp, mực nướng, tôm sú, bề bề rang muối, hàu nướng mỡ hành...
• Gỏi cá trích: Món ăn đặc sản, cá trích tươi được làm gỏi với lạc, vừng, rau thơm và nước lèo đặc biệt.
• Cháo Lươn, Súp Lươn: Món ăn đặc trưng của Nghệ An, tuy không phải đặc sản biển nhưng rất đáng thử.
• Bánh mướt, bánh đa: Món ăn sáng quen thuộc và ngon miệng.

2. Địa chỉ quán ăn ngon:

Nhà hàng Hải sản Toàn Tứ:

• Địa chỉ: Làng cá Quỳnh Phương, Thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
• Số điện thoại: 0986 880 788
• Mô tả: Nổi tiếng với hải sản tươi sống được bắt trực tiếp từ biển, chế biến ngon miệng.

Nhà hàng Sơn Thủy:

• Địa chỉ: Khối 13, Phường Quỳnh Xuân, Thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
• Số điện thoại: 0966 693 737
• Mô tả: Không gian rộng rãi, thực đơn đa dạng từ hải sản đến các món ăn đồng quê.

Các quán ăn bình dân ven biển Quỳnh Phương: Dọc bờ biển có rất nhiều quán nhỏ phục vụ hải sản tươi ngon với giá cả phải chăng.

Gợi ý lịch trình tham quan du lịch

Đây là lịch trình gợi ý để bạn có thể vừa tham dự lễ hội, vừa khám phá các điểm đến lân cận.

Ngày 1: Vinh – Hoàng Mai – Lễ hội Đền Cờn 

Sáng (7:00): Xuất phát từ Vinh đi Hoàng Mai.

• Sáng (9:00): Đến Hoàng Mai, nhận phòng khách sạn, cất đồ đạc.
• Sáng (9:30): Di chuyển ra khu vực Đền Cờn. Dâng hương tại Đền Ngoài, sau đó hòa mình vào không khí Lễ rước kiệu trên biển – hoạt động đặc sắc nhất của lễ hội.
• Trưa (12:00): Ăn trưa tại một nhà hàng hải sản ở phường Quỳnh Phương.
• Chiều (14:00): Tham quan Đền Trong. Sau đó, tự do tham gia các trò chơi dân gian trong phần hội như đấu vật, cờ người, đua thuyền...
• Tối (18:30): Ăn tối và tự do dạo chơi, khám phá thị xã Hoàng Mai về đêm.

Ngày 2: Khám phá Hoàng Mai – Trở về Vinh 

• Sáng (7:30): Ăn sáng với các món đặc sản địa phương.
• Sáng (8:30): Tham quan Làng nghề nước mắm Quỳnh Dị, tìm hiểu quy trình sản xuất và mua sắm đặc sản về làm quà.
• Sáng (10:00): Dạo chơi và chụp ảnh tại bãi biển Quỳnh Phương.
• Trưa (12:00): Ăn trưa, sau đó làm thủ tục trả phòng.
• Chiều (14:00): Lên xe trở về Vinh, kết thúc chuyến đi.

Những lưu ý khi tham gia lễ hội Đền Cờn

Tham gia lễ hội Đền Cờn là dịp để trải nghiệm không khí linh thiêng và đậm đà bản sắc văn hóa miền biển. Tuy nhiên, để chuyến đi trọn vẹn và ý nghĩa, du khách cần lưu ý một số điểm quan trọng về trang phục, ứng xử và thời gian diễn ra các nghi lễ chính.

• Trang phục: Ăn mặc lịch sự, kín đáo, trang trọng khi vào các khu vực đền thờ. Nên đi giày dép dễ di chuyển.
• An ninh: Luôn bảo quản cẩn thận tài sản cá nhân (ví tiền, điện thoại) vì lễ hội rất đông người, dễ xảy ra tình trạng móc túi.
• Giá cả: Hỏi giá trước khi sử dụng bất kỳ dịch vụ nào (gửi xe, ăn uống, mua sắm) để tránh bị "chặt chém".
• Văn hóa ứng xử: Giữ gìn vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi. Đi nhẹ nói khẽ trong khu vực điện thờ để thể hiện sự tôn trọng.
• Sức khỏe: Mang theo các loại thuốc men cá nhân cơ bản. Thời tiết có thể nắng gắt, hãy chuẩn bị mũ, nón, kem chống nắng.

Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội đền Cờn

Lễ hội đền Cờn là một trong những lễ hội lớn ở Nghệ An, bắt nguồn từ tín ngưỡng thờ Mẫu và truyền thuyết về bốn vị thần hiển linh cứu dân, hộ quốc. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện bản sắc văn hóa của cộng đồng cư dân ven biển Quỳnh Lưu.

Sự tích Đền Cờn gắn liền với Tứ vị Thánh Nương

Theo sử sách ghi lại, Đền Cờn thờ Tứ vị Thánh Nương gồm: Thái hậu Dương Nguyệt Quả, hai công chúa Triệu Nguyệt Khiêu, Triệu Nguyệt Hương và bà nhũ mẫu. Đây là những nhân vật hoàng tộc của nhà Nam Tống (Trung Quốc). Khi quân Nguyên Mông xâm lược, vua Tống Đế Bính phải rút chạy xuống phía Nam. Không may, ngài bị tử trận trên biển. Hoàng hậu, công chúa và những người đi theo vì không muốn rơi vào tay giặc đã tuẫn tiết.

Thi thể của các bà trôi dạt vào cửa Cờn (xưa là cửa Tráp). Người dân địa phương thương cảm đã vớt lên, làm lễ an táng và lập đền thờ. Từ đó, các bà thường hiển linh, âm phù giúp đỡ người dân trong vùng che chở bão tố, giúp ngư dân đánh bắt được nhiều tôm cá. Các triều đại về sau đều có sắc phong, công nhận sự linh thiêng của ngôi đền và tôn các bà làm thần hộ quốc.

Ý nghĩa của Lễ hội trong đời sống tinh thần người dân xứ Nghệ

Lễ hội Đền Cờn không chỉ là một hoạt động văn hóa đơn thuần mà còn mang giá trị tinh thần to lớn:

• Tưởng nhớ và biết ơn: Là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ công đức của Tứ vị Thánh Nương và các vị thần đã che chở cho mảnh đất này.
• Cầu mong một năm mới tốt lành: Đây là nơi người dân, đặc biệt là cộng đồng ngư dân, gửi gắm ước nguyện về một năm mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, ra khơi bình an, đánh bắt bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
• Gắn kết cộng đồng: Lễ hội là chất keo kết dính tinh thần đoàn kết, là dịp để mọi người gặp gỡ, giao lưu, cùng nhau tham gia các hoạt động chung, thắt chặt tình làng nghĩa xóm.
• Bảo tồn di sản: Việc tổ chức lễ hội hàng năm là cách thức sống động nhất để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể độc đáo của dân tộc cho các thế hệ mai sau.

Những câu hỏi thường gặp (FAQ) về lễ hội đền Cờn

1. Lễ hội Đền Cờn có mất vé vào cổng không?

Không. Du khách được tự do vào tham quan khu vực chung của lễ hội và hai ngôi Đền. Bạn chỉ phải trả phí cho các dịch vụ như gửi xe, ăn uống, mua sắm.

2. Nên đi lễ hội vào ngày nào là đông vui và đặc sắc nhất?

Ngày 20 tháng Giêng Âm lịch là ngày chính lễ, có nghi thức rước kiệu trên biển hoành tráng và thu hút đông người tham dự nhất. Nếu bạn muốn trải nghiệm trọn vẹn tinh hoa của lễ hội, đây là ngày không thể bỏ lỡ.

3. Có nên cho trẻ nhỏ đi cùng không?

Bạn cần cân nhắc kỹ. Do lễ hội rất đông đúc, có thể xảy ra chen lấn và dễ lạc. Nếu cho trẻ đi cùng, hãy luôn trông chừng bé cẩn thận, chuẩn bị đồ ăn, nước uống đầy đủ cho bé.

4. Ngoài Đền Cờn, có thể tham quan địa điểm nào khác gần đó không?

Bạn có thể kết hợp tham quan bãi biển Quỳnh Phương ngay cạnh đền, khám phá làng nghề làm nước mắm Quỳnh Dị, hoặc đi xa hơn một chút để đến với Hồ Vực Mấu - hồ nước ngọt nhân tạo lớn nhất Nghệ An.

Lời kết

Lễ hội Đền Cờn không chỉ là một điểm đến du lịch tâm linh mà còn là một hành trình trở về với cội nguồn văn hóa, nơi con người được sống trong không khí linh thiêng và cảm nhận sâu sắc tinh thần đoàn kết của dân tộc. Hãy lên kế hoạch cho chuyến du xuân đầu năm và tự mình trải nghiệm những khoảnh khắc độc đáo, ý nghĩa tại mảnh đất Hoàng Mai thân tình này!