Lễ hội đền vua Mai: Lịch trình, Hoạt động & Kinh nghiệm du lịch

Lễ hội Đền Vua Mai, hay còn gọi là Lễ hội Đền Vua Mai Hắc Đế, không chỉ là một trong những lễ hội lớn và lâu đời nhất ở Nghệ An mà còn là một biểu tượng sống động cho tinh thần yêu nước, bất khuất của dân tộc. Được tổ chức thường niên để tưởng nhớ công đức của hoàng đế Mai Thúc Loan, lễ hội là điểm hẹn tâm linh và văn hóa, thu hút hàng vạn du khách và người dân địa phương về với mảnh đất Nam Đàn địa linh nhân kiệt.

Bài viết hôm nay, Toplist Nghệ An sẽ chia sẻ cẩm nang khám phá chi tiết từ a - z giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến nghỉ dưỡng thú vị, ý nghĩa nhất,

Lễ hội đền Vua Mai diễn ra khi nào, ở đâu?

1. Lễ hội vua mai vào ngày nào

Diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 13 đến 15 tháng Giêng, năm Bính Ngọ. (Dự kiến nhằm ngày 01 đến 03 tháng 3 năm 2026 Dương lịch).

2. Địa điểm diễn ra các hoạt động chính

Khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt Đền thờ Vua Mai Hắc Đế, khối Mai Hắc Đế, thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

Lễ hội đền vua Mai có gì đặc sắc & hấp dẫn 

A. Phần Lễ - Nét cốt lõi trang nghiêm và thành kính 

Phần Lễ chính là "linh hồn" của Lễ hội Đền Vua Mai, nơi kết tinh những giá trị tâm linh và lòng biết ơn sâu sắc của nhân dân đối với vị anh hùng dân tộc Mai Hắc Đế. Mỗi nghi lễ được cử hành theo các điển lệ cổ truyền một cách trang trọng, tuần tự, mang những ý nghĩa riêng biệt.

1. Lễ Khai Quang

Lễ Khai quang là nghi lễ mở cửa đền, mang ý nghĩa đánh thức không gian linh thiêng, khai thông con đường để mời gọi thần linh và anh linh Vua Mai về chứng giám, chung vui cùng con cháu trong những ngày hội. 

Vị chủ tế cùng các bô lão trong ban nghi lễ sẽ thực hiện các nghi thức cúng bái trước cửa đền, sau đó cánh cửa đền chính sẽ được chính thức mở ra trong không khí trang nghiêm, báo hiệu một mùa lễ hội bắt đầu.

2. Lễ Yết Cáo

Đây là nghi lễ trang trọng nhằm báo cáo, trình diện với Vua Mai, trời đất và các vị thần linh về việc tổ chức lễ hội. Nội dung bài văn tế trong lễ thể hiện lòng thành kính, tóm lược công lao của Vua và cầu xin sự phù hộ để lễ hội được diễn ra suôn sẻ, tốt đẹp. 

Vị chủ tế sẽ đọc một bài văn tế (văn sớ) được soạn thảo công phu trước ban thờ chính. Toàn bộ ban nghi lễ và người dân tham dự đều trong tư thế trang nghiêm, thành kính lắng nghe.

3. Lễ Rước Kiệu

Đây là nghi lễ trung tâm, hoành tráng và mang tính cộng đồng cao nhất. Lễ rước kiệu tái hiện lại cảnh Vua Mai về thăm dân, tuần du trên mảnh đất quê hương. 

Bắt đầu vào sáng ngày chính lễ, đoàn rước gồm hàng ngàn người trong trang phục rực rỡ sẽ rước hai cỗ kiệu chính: Kiệu Long ngai (rước Vua) và kiệu Song loan (rước Mẫu). Đám rước đi đầu là cờ xí, lọng, biển dấu, theo sau là các đội tế, đội trống chiêng, các bô lão, trai tráng và dân làng, di chuyển theo lộ trình từ Đền thờ đến Lăng mộ Vua Mai trên núi Vệ rồi quay trở về. 

4. Lễ Đại Tế

Lễ Đại tế là buổi "thiết triều" linh thiêng, nơi con cháu dâng lên những lễ vật tinh túy nhất để tỏ lòng biết ơn vô hạn đối với công đức của Vua. Diễn ra sau khi đoàn rước kiệu quay về đền.

5. Lễ Tạ

Là nghi lễ cuối cùng, được tổ chức vào ngày bế mạc để cảm tạ trời đất, thần linh và anh linh Vua Mai đã che chở, phù hộ cho một mùa lễ hội thành công viên mãn. Nghi lễ diễn ra ngắn gọn hơn nhưng vẫn giữ được sự trang trọng, thể hiện trọn vẹn tinh thần "có thủy có chung", khép lại mùa lễ hội trong sự an vui và lòng biết ơn.

B. Phần Hội náo nhiệt, đậm bản sắc

Nếu phần Lễ mang đến sự lắng đọng thì phần Hội lại thổi bùng lên sức sống, sự vui tươi và là nơi thể hiện rõ nhất nét văn hóa sinh hoạt của người dân xứ Nghệ.

• Sức hút từ các trò chơi dân gian: Sân đền và các khu đất trống xung quanh biến thành sân khấu lớn cho các hoạt động tranh tài hấp dẫn. Sôi động nhất là sới vật truyền thống, nơi các đô vật phô diễn sức mạnh và kỹ thuật trong tiếng hò reo cổ vũ không ngớt. Độc đáo không kém là màn đấu cờ người, một bàn cờ sống động với những "quân cờ" là người thật, mang đến những nước đi đầy trí tuệ.
• Giai điệu của nghệ thuật truyền thống: Du khách sẽ được đắm mình trong không gian nghệ thuật dân tộc với các màn hát tuồng, hát chèo, dân ca Ví, Giặm được trình diễn bởi các nghệ nhân và các câu lạc bộ địa phương. Đây là dịp hiếm có để thưởng thức những loại hình nghệ thuật đã được UNESCO vinh danh.
• Đa dạng hoạt động khác: Ngoài ra, các trò chơi như đu tiên, chọi gà, kéo co, đẩy gậy… cũng diễn ra liên tục, tạo nên một không khí lễ hội không lúc nào ngớt tiếng cười và sự náo nhiệt.

Sự đan xen giữa nghi lễ linh thiêng và hoạt động vui chơi cộng đồng này chính là điều làm nên sức hấp dẫn đặc biệt, biến Lễ hội Đền Vua Mai thành một trải nghiệm văn hóa sâu sắc và khó quên trong lòng du khách.

Kinh nghiệm du lịch lễ hội đền vua Mai từ A - Z

Lễ hội Đền Vua Mai là một trong những sự kiện văn hóa lớn và được mong chờ nhất tại Nghệ An. Để có một chuyến du xuân, hành hương trọn vẹn và thuận lợi, việc lên kế hoạch chi tiết là vô cùng cần thiết. Cẩm nang dưới đây sẽ cung cấp cho bạn mọi thông tin hữu ích từ việc di chuyển, ăn ở đến lịch trình tham quan.

1. Hướng dẫn di chuyển

Đền Vua Mai tọa lạc tại thị trấn Nam Đàn, cách trung tâm thành phố Vinh khoảng 25-30km. Việc di chuyển khá thuận tiện bằng nhiều phương tiện.

a. Di chuyển từ các tỉnh xa:

• Xe khách: Hầu hết các tỉnh đều có tuyến xe khách giường nằm chất lượng cao đến TP. Vinh. Các hãng xe uy tín có thể kể đến như Văn Minh, Sao Nghệ Limousine. Sau khi đến bến xe Vinh, bạn có thể bắt taxi hoặc xe buýt để đi Nam Đàn.
• Tàu hỏa: Ga Vinh là một ga lớn trên tuyến đường sắt Bắc – Nam. Đi tàu cũng là một lựa chọn an toàn và thú vị.

b. Di chuyển từ trung tâm TP. Vinh đến Nam Đàn:

Xe máy/Ô tô cá nhân (Phổ biến nhất): Đi theo Quốc lộ 46A về hướng Tây, thời gian di chuyển khoảng 40-50 phút. Đường đẹp và dễ đi, bạn có thể chủ động về thời gian và kết hợp tham quan nhiều địa điểm.

Taxi: Lựa chọn thoải mái và nhanh chóng. Tại Vinh có rất nhiều hãng taxi uy tín.

• Taxi Mai Linh: 0238.3.868.868
• Taxi Vạn Xuân: 0238.3.989.898
• Xanh SM: 1900.2088
• Taxi Sông Lam: 0238.3.727.272

Xe buýt: Đây là phương án tiết kiệm nhất. Bạn có thể đón các tuyến xe buýt đi từ Vinh lên Nam Đàn. Tuy nhiên, trong dịp lễ hội xe thường rất đông.

2. Lưu trú ở đâu?

1. Lưu trú tại Nam Đàn 

Việc ở lại ngay tại Nam Đàn giúp bạn dễ dàng hòa mình vào không khí lễ hội cả ngày lẫn đêm. Tuy nhiên, số lượng cơ sở lưu trú có hạn và chất lượng ở mức cơ bản. 

Khách sạn Thái Bình: Khối Phan Bội Châu, Thị trấn Nam Đàn, H. Nam Đàn.

Khách sạn T&T Nam Đàn: Khối Ba Hà, Thị trấn Nam Đàn, H. Nam Đàn.

Một số nhà nghỉ bình dân khác trong khu vực thị trấn.

2. Lưu trú tại TP. Vinh

Đây là phương án được nhiều du khách lựa chọn. Bạn sẽ có nhiều sự lựa chọn về khách sạn từ bình dân đến cao cấp, dịch vụ tốt hơn và có thể kết hợp khám phá ẩm thực, vui chơi tại TP. Vinh vào buổi tối.

• Mường Thanh Luxury Sông Lam: Số 13, đường Quang Trung, TP. Vinh. SĐT: 0238 3737 666
• Saigon Kim Lien Hotel: Số 25, đường Quang Trung, TP. Vinh. SĐT: 0238 3838 899
• Lam Giang Hotel: Số 43, đường Quang Trung, TP. Vinh. SĐT: 0238 3849 259

3. Ăn gì? Thưởng thức đặc sản

Về Nam Đàn dự lễ hội là cơ hội tuyệt vời để thưởng thức ẩm thực đặc sắc của xứ Nghệ.

• Cháo lươn / Súp lươn: Món ăn trứ danh số 1 của Nghệ An. Thịt lươn đồng săn chắc, xào với nghệ, ớt và các loại gia vị đặc trưng, ăn cùng bánh mướt hoặc bánh mì thì không gì sánh bằng.
• Bê thui Nam Nghĩa: Đặc sản nổi tiếng của Nam Đàn với thịt bê mềm, ngọt, da giòn, chấm cùng tương gừng đậm đà.
• Tương Nam Đàn: Món quà quê dân dã nhưng nức tiếng gần xa. Bạn có thể mua vài chai về làm quà.
• Bánh đúc, Bánh bèo: Những món ăn vặt bình dị nhưng mang hương vị rất riêng của xứ Nghệ.
• Các nhà hàng, quán ăn gợi ý:
  • Nhà hàng Tháp Sen: Thị trấn Nam Đàn, H. Nam Đàn (chuyên các món đặc sản địa phương).
  • Quán Lươn cay Bà Liễu: Khối Ba Hà, Thị trấn Nam Đàn, H. Nam Đàn.
  • Bạn cũng có thể dễ dàng tìm thấy các quán ăn bình dân phục vụ các món trên ngay tại khu vực gần đền.

Gợi ý lịch trình tham quan du lịch (2 ngày 1 đêm)

Đây là lịch trình lý tưởng để bạn trải nghiệm trọn vẹn lễ hội và các điểm đến lân cận.

Ngày 1: Vinh – Khám phá lễ hội (Ngày 13 Âm lịch)

• Sáng: Di chuyển từ Vinh đến Nam Đàn. Nhận phòng khách sạn/nhà nghỉ đã đặt trước.
• Trưa: Ăn trưa, thưởng thức đặc sản Bê thui hoặc Cháo lươn.
• Chiều: Tham quan khu vực Đền thờ Vua Mai, dâng hương. Hòa mình vào không khí khai mạc lễ hội, xem các nghi lễ đầu tiên như Lễ Khai quang, Lễ Yết cáo.
• Tối: Dạo chơi, tham gia các trò chơi trong phần Hội (đu tiên, cờ người...), xem các chương trình văn nghệ, hát tuồng. Ăn tối và nghỉ ngơi.

Ngày 2: Chính Lễ – Du lịch tâm linh – Trở về (Ngày 14 Âm lịch)

Sáng: Dậy sớm ăn sáng. Chọn một vị trí đẹp để đón xem Lễ Rước kiệu – hoạt động đặc sắc và hoành tráng nhất của lễ hội.

Trưa: Ăn trưa tại Nam Đàn.

Chiều: Di chuyển sang tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên (Quê Bác), cách đó chỉ khoảng 5km. Dâng hương tại nhà tưởng niệm và thăm lại những ngôi nhà gắn liền với tuổi thơ của Bác.

Kết thúc hành trình, khởi hành về lại Vinh hoặc các tỉnh khác.

Những lưu ý quan trọng khi tham quan lễ hội

• Đặt dịch vụ sớm: Vé tàu xe, phòng khách sạn cần được đặt trước ít nhất 2-3 tuần để tránh tình trạng hết phòng hoặc giá cao.
• Trang phục: Ưu tiên trang phục lịch sự, kín đáo khi vào đền. Nên đi giày thể thao hoặc giày bệt vì sẽ phải đi bộ nhiều.
• An toàn và tài sản: Lễ hội rất đông đúc, hãy luôn chú ý bảo quản tài sản cá nhân, ví tiền, điện thoại cẩn thận.
• Giữ thái độ tôn trọng: Khi tham dự các nghi lễ, đặc biệt là Lễ Rước kiệu, hãy giữ im lặng, không chen lấn, xô đẩy và làm theo hướng dẫn của ban tổ chức.
• Chuẩn bị tiền mặt: Nên có sẵn một lượng tiền mặt vừa đủ để tiện chi trả cho các dịch vụ ăn uống, gửi xe, mua sắm nhỏ lẻ.
• Tìm hiểu thông tin: Trước khi đi, hãy kiểm tra lại lịch trình chi tiết của lễ hội trên các phương tiện truyền thông của tỉnh Nghệ An hoặc huyện Nam Đàn.

Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ hội vua mai

Lễ hội Đền Vua Mai không chỉ là một sự kiện văn hóa đơn thuần mà còn là một trang sử sống động, bắt nguồn sâu sắc từ cuộc đời và sự nghiệp của người anh hùng áo vải Mai Thúc Loan cùng tinh thần bất khuất của dân tộc.

1. Nguồn gốc gắn liền với Anh hùng áo vải Mai Thúc Loan

Lễ hội Đền Vua Mai bắt nguồn từ lòng biết ơn sâu sắc và sự tôn kính của người dân dành cho Mai Thúc Loan – vị anh hùng áo vải quê làng Sa Nam (Nam Đàn, Nghệ An). Là người xuất thân bình dân, từng làm nghề gánh muối, ông nổi tiếng với sức khỏe phi thường và tấm lòng nghĩa khí. Chính tinh thần quật cường ấy đã thúc đẩy ông lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hoan Châu năm 713, đứng lên chống lại ách đô hộ hà khắc của nhà Đường.

Sau khi giành thắng lợi, Mai Thúc Loan xưng vương, lấy hiệu là Mai Hắc Đế và xây dựng kinh đô Vạn An ngay tại quê nhà. Dù khởi nghĩa bị dập tắt, nhưng khí phách và lý tưởng độc lập của ông vẫn sống mãi trong lòng dân tộc. Để tưởng nhớ công lao ấy, người dân lập đền thờ ông trên nền kinh đô xưa và tổ chức lễ hội hằng năm, biến nơi đây thành điểm hội tụ văn hóa – tâm linh quan trọng của xứ Nghệ.

2. Những giá trị và ý nghĩa trường tồn cùng thời gian

Ngày nay, Lễ hội Đền Vua Mai mang trong mình nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, vượt qua khuôn khổ một lễ hội vùng miền:

• Tôn vinh tinh thần yêu nước bất khuất: Đây là ý nghĩa lớn nhất của lễ hội. Mỗi hoạt động, từ lễ rước kiệu đến các trò diễn, đều nhằm tái hiện và ca ngợi ý chí quật cường chống giặc ngoại xâm, khẳng định chủ quyền dân tộc mà Mai Hắc Đế là một biểu tượng sáng ngời.
• Sợi dây kết nối cộng đồng bền chặt: Lễ hội là dịp để người dân từ khắp mọi nơi, đặc biệt là con em Nam Đàn xa quê, trở về sum họp. Việc cùng nhau chuẩn bị, tham gia các nghi lễ và hoạt động vui chơi giúp thắt chặt tình làng nghĩa xóm, củng cố sự đoàn kết trong cộng đồng.
• Một "bảo tàng sống" về văn hóa lịch sử: Lễ hội đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nó bảo tồn và trao truyền một cách sống động nhiều giá trị văn hóa quý báu từ đời này sang đời khác, từ các nghi thức tế lễ cổ, các bài văn tế, đến các loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian và các trò chơi truyền thống.
• Giáo dục truyền thống "Uống nước nhớ nguồn": Lễ hội là một bài học lịch sử trực quan cho thế hệ trẻ. Qua đó, các em hiểu thêm về cội nguồn, về các vị anh hùng dân tộc và được bồi đắp lòng tự hào, tình yêu quê hương, đất nước.

Những câu hỏi thường gặp (FAQ) về lễ hội đền vua Mai

1. Tham dự Lễ hội Đền Vua Mai có mất vé vào cổng không?

Hoàn toàn không. Du khách được miễn phí vé vào cổng khu di tích và tham gia lễ hội. Bạn chỉ cần chi trả cho các dịch vụ cá nhân như phí gửi xe, ăn uống, mua sắm...

2. Hoạt động nào là quan trọng và không nên bỏ lỡ nhất tại lễ hội?

Chắc chắn là Lễ Rước kiệu vào sáng ngày 14 tháng Giêng Âm lịch. Đây là một đám rước khổng lồ, tái hiện cảnh Vua Mai về thăm dân, với cờ hoa rực rỡ và không khí vô cùng trang nghiêm, xúc động. Bạn nên đến sớm để có vị trí quan sát tốt.

3. Gửi xe ở đâu khi tham gia lễ hội?

Ban tổ chức có bố trí nhiều bãi gửi xe tập trung xung quanh khu vực lễ hội. Sẽ có biển chỉ dẫn và người hướng dẫn, bạn nên gửi xe đúng nơi quy định để đảm bảo an toàn và tránh ùn tắc giao thông.

4. Lễ hội có phù hợp cho gia đình có trẻ nhỏ không?

Có. Phần Hội với các trò chơi dân gian như đấu vật, cờ người, đu tiên... sẽ rất hấp dẫn với trẻ em. Tuy nhiên, vì lễ hội rất đông người, cha mẹ cần luôn để mắt tới con nhỏ để tránh bị lạc.

5. Có thể mua đặc sản gì về làm quà tại lễ hội?

Đặc sản nổi tiếng nhất bạn có thể mua về làm quà chính là Tương Nam Đàn. Ngoài ra, trong khu vực lễ hội cũng có bán các sản vật địa phương khác và đồ lưu niệm mang biểu tượng của lễ hội.

Lời kết

Lễ hội Đền Vua Mai không chỉ là dịp để tri ân người anh hùng dân tộc Mai Thúc Loan, mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, tinh thần quật khởi và bản sắc văn hóa đặc trưng của xứ Nghệ. Qua mỗi mùa lễ hội, truyền thống và lịch sử oai hùng ấy lại được tiếp nối, hun đúc trong tâm hồn các thế hệ người Việt hôm nay và mai sau.